Google Analytics: écht nodig voor online succes?

Geregeld komen klanten waar ik voor werk, met de vraag of we niet iets met Google Analytics moeten doen. Want ja, het is toch Google. En alles wat Google doet en uitbrengt dat moet wel erg belangrijk zijn. In dit artikel ga ik het impopulaire standpunt uitbrengen dat Google Analytics of kortweg GA, voor de meeste eenmanszaken in Nederland niet strikt noodzakelijk is, en waarschijnlijk eerder gezien kan worden als een blok aan het been.

Dit gastartikel is geschreven door Romano Groenewoud, werkzaam als SEO specialist onder de alias ‘SEO Geek’.

De hordes

GA is in principe kosteloos te installeren en gebruiken zoals de meeste Google producten in ons leven denk aan Gmail, YouTube account, Google drive, dus waarom niet?

In de eerste plaats, dankzij de AVG, kun je niet zo maar Google Analytics installeren en gebruiken. Een zogenaamde ‘cookiewall’ is niet verplicht, maar alleen wanneer aan bepaalde eisen wordt voldaan zoals beschreven in dit document van de Autoriteit Persoonsgegevens. Een hoop gedoe dus, waar je als kleine zelfstandige niet echt op zit te wachten, en wat ook geen toegevoegde waarde oplevert voor je online vindbaarheid en blootstelling aan potentiële klanten.

Wanneer dan aan al deze criteria voldaan is, en de opzet zogezegd ‘AVG proof’ is, dan moet je nog maar zien uit te vinden hoe werkt dat Google Analytics eigenlijk. Voor de meeste ondernemers waar ik voor werk, komt het toch erg onoverzichtelijk over, bijna een doolhof. Je kunt makkelijk verdwalen in GA, wat uren van je tijd kost die je ook in nuttigere zaken had kunnen steken zoals schrijven van informatieve artikelen voor jouw doelgroep of netwerken met belangrijke instanties in je industrie (t.b.v. de ontwikkeling van het linkprofiel van jouw website, oftewel de autoriteit in de ogen van Google van jouw website).

Google Analytics is zo ingewikkeld dat Google er zelfs een heuse Academy voor heeft, waar mensen een cursus kunnen volgen en een certificaat behalen. Even snel in de weer met GA om waardevolle inzichten te verwerven is er zeker er niet bij, het is bijna hogere wiskunde te noemen.

Is het de moeite dan überhaupt wel waard?

Op verzoek van sommige van klanten heb ik mij verdiept in GA. Ik heb er dagen in gegrasduind. Eerlijkheid gebiedt te zeggen de meeste inzichten die eruit voort kwamen zijn of open deuren of je kunt er verder niets praktisch mee.

Een van mijn klanten is bijvoorbeeld een zelfstandige boekhoudster. Wat we hier zagen in de GA data is dat er meer bezoek is op werkdagen en natuurlijk rond deadlines voor de BTW en inkomstenbelasting aangifte deadlines. Hoewel, over het algemeen sinds 2015, steeds meer zoekverkeer komt van mobiele toestellen zoals smartphones en tablets (bron) t.o.v. desktop, zagen we in de data hier dat voor de boekhoudster, desktop bezoekers toch nog in de meerderheid zijn. Op zich is dat niet heel verwonderlijk, onderweg ga je geen artikel lezen over belasting en administratie.

Al deze inzichten: het verandert niets aan de inhoud en organische vindbaarheid strategie van de website in kwestie. Wellicht, indien men betaald zou adverteren, zou je kunnen kiezen om bijv. alleen te adverteren op desktop (en niet op mobiele toestellen). En het zou verstandig kunnen zijn extra budget in te stellen tijdens belangrijke momenten zoals bij belasting aangifte deadlines.

Desalniettemin, deze inzichten zijn toch wel open deuren, daar was Analytics absoluut niet voor nodig, dat wist de boekhoudster in kwestie ook wel, al voor we de data indoken.

Wat dan wél?

Je wilt natuurlijk toch je statistieken in de gaten houden, het reilen en zeilen van jouw onderneming in Google, en naar gelang inzichten de koers bijsturen.

Een tool van Google waar ik wél een fan van ben als SEO specialist zijnde is Google Search Console. Dit is eigenlijk een soort doorgeefluik tussen jou en Google omtrent alles wat te maken heeft met de SEO performance van jouw website. Indien er iets scheelt aan jouw website dat daadwerkelijk belangrijk is, zal dit hier en nergens anders aan jou gecommuniceerd gaan worden.

Ik zal een persoonlijke top 5 uitlichten van de mijns inziens meest nuttige rapporten binnen Search Console.

1. Prestaties

Dit rapport geeft je inzicht omtrent de zoektermen die jouw doelgroep daadwerkelijk gebruikt en waar ze jouw website op binnenkomen.

Er was veel commotie in de webmaster gemeenschap omtrent ‘keyword not provided’. Dit houdt in dat Google zoekwoorden data verbergt voor Google Analytics gebruikers. In het zoekwoorden rapport in Analytics zie je dan i.p.v. de termen waar bezoekers op binnen komen ‘not provided’.

De enige plek waar Google meer gul is met zoekwoorden data is binnen haar Google Ads platform, maar alleen voor daadwerkelijk adverterende (betalende) klanten. Maar voor veel eenmanszaken is Google Ads, simpelweg te duur of om andere redenen onwenselijk.

De beste zoekwoorden data bron die je dan nog voor handen hebt, is dit prestatie rapport binnen Search Console.

Wat kun je verder inzien?

• Meest bezochte/populaire pagina’s van je website (m.b.t. organisch zoekverkeer)
• Waar komen bezoekers vandaan (landen)?
• Komen bezoekers van mobiel of desktop (heb je dus niet GA voor nodig)?
• Gemiddelde doorklik (je kunt inzien het percentage doorklik, in jargon CTR, je zou bijv. kunnen experimenteren met de stijl van de presentatie van vermeldingen van jouw website in zoekresultaten en kijken wat voor invloed dit heeft op de doorklik)

Het prestaties rapport in Search Console is compact en overzichtelijk en zou eigenlijk een Google Analytics dashboard prima kunnen vervangen.

2. URL-inspectie

Wat voorheen frustrerend was dat het best wel een poos kon duren voordat Google nieuwe pagina’s van je website in de index opnam. Dat is verleden tijd met Search Console. Je kan daar direct indexering aanvragen, en vaak na minuten is mijn praktijkervaring, staat je nieuwe artikel al in de Google index. Dit doe je heel gemakkelijk door in de zoekbalk bovenaan een URL in te voeren en te laten inspecteren. Dan zie je een knop, indexering aanvragen, that’s it.

3. Dekking

Hier vindt je alle berichten omtrent kwesties waarbij Google pagina’s van jouw website niet goed of niet volledig in de zoekresultaten heeft kunnen opnemen.

Let wel, dit zijn voornamelijk technische punten. Indien je hier niet onderlegd in bent, kun je toegang verlenen/uitnodigen aan de partij die website zaken voor je regelt. Uitnodigen doe je via de tab ‘Instellingen’, dan ‘Gebruikers en rechten’, ten slotte de grote blauwe knop rechtsboven ‘Gebruiker toevoegen’.

Raak niet in paniek bij meldingen, zo nu en dan is er sprake van vals alarm. Google Search Console is niet perfect. Bijv. in het screenshot zie je serverfout (5xx). Dat is vaak iets tijdelijks, een probleem met de hosting, kan gebeuren net wanneer de Googlebot je website bezoekt. Maar minuten later is dit probleem wellicht alweer verholpen. Indien het gaat om vals alarm, druk dan op de knop ‘Oplossing valideren’.

4. Adreswijziging

Recente verhuist van domeinnaam? Geef het direct door aan Google via Instellingen -> Adreswijziging.

5. Verwijderingen

Soms wil je juist iets uit de zoekresultaten hebben. Denk bijv. een blogbericht omtrent een tijdelijke winactie. Je hebt deze al verwijderd van je website, maar Google kan traag zijn met het aanpassen van haar index. Hier kun je direct verwijdering aanvragen.

Search Console is overzichtelijk en ook praktisch, je kunt direct handelen, zaken doorvoeren en doorgeven aan Google, het is eigenlijk alles wat je zou verlangen van GA maar dan zonder het ‘privacy gedoe’. Search Console verzamelt namelijk geen IP-adressen en persoonlijk gegevens. Mits, je geen persoonlijke gegevens gebruikt in website instellingen zoals URL’s, pagina namen enzovoort, voor de meeste eenmanszaken, zal dit niet het geval zijn.

Als ik GA niet installeer word ik dan niet het zwarte schaap van Google?

Nee daar is absoluut geen bewijs voor, en als zoiets zou uitkomen dat zou een groot schandaal zijn voor Google, en een beursgenoteerde corporatie als Google zit daar niet op te wachten. Anekdotisch gesproken, ik heb tal van websites die geen gebruik maken van GA die top presteren in Google zoekresultaten en absoluut geen anker om het been hebben hangen voor zover ik kan zien.

Er zijn ook klanten van mij die alternatieven gebruiken zoals onder meer Clicky. Redenen om te kiezen voor een GA alternatief zijn hiervoor al beknopt aangestipt: privacy kwesties, sommige alternatieven gaan hier beter mee om. Laten we niet vergeten dat Google allerlei gratis producten aanbiedt om data te verzamelen. Die data gebruiken ze voor advertenties. Sommige website eigenaren willen hier in principe, filosofisch gezien, niet aan meewerken. Interface, is een kwestie van smaak, maar sommige alternatieven liggen je wellicht beter qua presentatie dan andere. Ten slotte, functionaliteiten sommige alternatieven hebben functies die GA laakt.

Google weet ook wel dat er aardig wat grote partijen zijn die gekozen hebben voor alternatieven. Als ze die partijen naar beneden zouden drukken in de organische resultaten, of als die niet zo goed voor de dag zouden komen binnen Google, dat zou de kwaliteit van de zoekresultaten niet ten goede komen, en dat wil Google voorkomen natuurlijk want dan stappen gebruikers wellicht over op een andere zoekmachine.

Ten slotte, om alle twijfel weg te nemen, een medewerker van Google, John Mueller, heeft ook bevestigd naar de buitenwereld toe dat niet gebruik maken van GA geen streepje tegen jouw website vormt in de ogen van Google (bron).

Is Google Analytics dan nergens goed voor?

Zover zou ik zeker niet willen gaan. Google Analytics is met name erg belangrijk voor corporaties en grote uitgevers. Denk bijv. aan Unilever merken of nationale kranten zoals NRC. Natuurlijk op zo een schaal, kunnen er wel degelijk interessante inzichten voortkomen uit Google Analytics als je weet hoe je het moet gebruiken.

Search Console: Zwitsers zakmes voor organische vindbaarheid

Al met al, ik denk dat het punt duidelijk is dat indien je op zoek bent
naar een tool omtrent de zichtbaarheid van jouw website in de zoekresultaten van Google, die overzichtelijk is, makkelijk in gebruik is, gratis is, praktisch is, en vrijwel geen privacy zorgen met zich mee brengt, dan kun je eigenlijk niet om Google Search Console heen.

Lees ook deze blogs over het onderwerp Meten is weten

• heb-ik-google-analytics-nodig/
• Looker Studio – data analyse
• De statistieken van je website leren begrijpen